Chủ Nhật, 6 tháng 6, 2010
Nghệ sĩ kiện vì đời tư bị xâm hại
“Tôi không thể không lên tiếng”
“Với tư cách cá nhân, là nghệ sĩ, tôi có thể chọn cách im lặng khi đời tư bị xâm phạm nghiêm trọng, nhưng khi những thông tin được đăng với mục đích cố ý bôi nhọ danh dự cả gia đình tôi thì ba mẹ tôi không thể không lên tiếng”, Hồ Ngọc Hà cho biết.
Và chiều qua 4.6, gia đình Hồ Ngọc Hà đã làm việc với luật sư Nguyễn Minh Thuận (Công ty Hợp Danh Sài Gòn Việt Nam, trụ sở tại TP.HCM) để chuẩn bị các thủ tục pháp lý, trong đó có đơn khiếu nại Báo Pháp luật và cuộc sống - nơi đã đăng bài viết về đám cưới năm 16 tuổi của Hồ Ngọc Hà mà theo cô và gia đình là “rất nhiều chi tiết không đúng sự thật”.
Bà Nguyễn Thị Hương, mẹ Hồ Ngọc Hà bày tỏ: “Nếu có cưới hay không, đó là chuyện riêng của mỗi gia đình, và với người nghệ sĩ, chia sẻ chuyện cá nhân của họ hay không, đó là quyền của họ. Người viết có thể khai thác đời tư nghệ sĩ, nhưng không được nói sai sự thật và xúc phạm danh dự cả những người thân và gia đình của họ” .
Bà Hương nói nội dung bài viết có nhiều điểm không đúng sự thật. Thứ nhất, năm 2001, khi 2 gia đình gặp gỡ tại nhà bà ở Quảng Bình, thì bà nội của Hà đã mất (năm 1996), nhưng trong bài viết đã ghi “Bà nội của Hồ Ngọc Hà có điều gì đó như mang nặng trong lòng một nỗi mặc cảm không dễ san sẻ. Bà được ngồi vào bàn giữa nhưng được một lúc lại bỏ vào trong...”. Thứ hai, bài viết nêu, vì thời điểm đó, Hà loan tin có bầu nên đám cưới diễn ra vội vàng, sớm hơn dự định, trong khi “Hà không có bầu và cũng chẳng bắt hay ép ai làm đám cưới vì đã có bầu”, Hồ Ngọc Hà khẳng định. Thứ ba, thời điểm ấy, tính theo năm sinh 1984, Hà 17 tuổi (nhưng báo viết 16!); ai cũng hiểu nếu chưa đủ tuổi đăng ký kết hôn (18 tuổi) và chưa đăng ký thì làm sao “Hà có thể đòi chia tài sản, để “mẹ chồng” phải bắt Hà ký vào tờ cam kết “Tôi tự nguyện bỏ anh H. Tôi không có ràng buộc gì với anh H. về tài sản” như báo đã viết. “Đó là chưa kể những chi tiết thêm thắt, thêu dệt như cách viết của tiểu thuyết chẳng khác nào cố ý bôi nhọ gia đình chúng tôi” - bà Hương nói.
Những bức xúc của người cùng cảnh
Trên thực tế, thời gian qua không ít nghệ sĩ đã bị khai thác đời tư lẫn công việc theo hướng xấu, làm ảnh hưởng đến nghề nghiệp, đời sống cá nhân lẫn gia đình họ. Nhưng chính vì nghĩ rằng, “cứ để thời gian trả lời”, hoặc “nếu kiện tụng sẽ rất hao tốn thời gian, công sức” mà chưa chắc sẽ được giải quyết vì những “vấn đề” bị xúc phạm rất nhạy cảm hoặc trừu tượng... nên cuối cùng họ đành chọn giải pháp im lặng.
Trước nhiều vụ việc được thông tin, từ chuyện Hồ Ngọc Hà, đến cách nhìn nhận và suy diễn về gia đình Lam Trường, gia đình Quang Dũng rạn nứt, mỗi người mỗi ngả..., ca sĩ Hồng Nhung lên tiếng: “Dù là cô giáo, là bác sĩ hay công dân bình thường cũng đều có những ảnh hưởng xã hội nhất định trong khu vực, cộng đồng họ sinh sống. Riêng nghệ sĩ, sự nghiệp của họ gắn liền với công chúng, dựa trên sự tin tưởng, yêu mến của công chúng, nên khi đời tư, nhân phẩm họ bị bôi nhọ sẽ ảnh hưởng rất lớn, không chỉ làm tổn thương tinh thần, mà làm mất niềm tin ở công chúng, trong khi chưa chắc những thông tin không hay về họ là đúng”.
Còn Lam Trường thì bức xúc: “Có thể chuyện gia đình người ta chưa đi đến đâu, nhưng chỉ cần một câu viết ra cũng có thể làm mọi thứ thay đổi hoặc đẩy nhanh đến bờ vực”.
Với nghệ sĩ, cảm xúc, tinh thần ảnh hưởng không ít đến công việc của họ. Thế nên, “nếu người bình thường khi bị đánh chỉ đau một, thì nghệ sĩ phải chịu đau gấp hai, ba chục lần”, như Phương Thanh chia sẻ, vì nỗi đau ấy của họ đã trở thành chuyện để “mua vui” cho không ít người.
Luật sư Lê Quang Vy (Văn phòng luật sư Lê Quang Vy, Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết có những điều khoản quy định nhằm bảo vệ đời tư cá nhân. Cụ thể:
- Khoản 4, điều 5 Nghị định số 51/2002 quy định: "Không được đăng, phát tin bài ảnh hưởng xấu đến đời tư, công bố tài liệu, thư riêng của cá nhân khi chưa được sự đồng ý của người viết thư, người nhận thư hoặc người chủ sở hữu hợp pháp tài liệu, bức thư đó...".
- Điều 38 Bộ luật Dân sự quy định về quyền bí mật đời tư: "Quyền bí mật đời tư của cá nhân được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ" và "Việc thu thập, công bố thông tin, tư liệu về đời tư của cá nhân phải được người đó đồng ý...”.
Ngoài ra, đối với người biểu diễn thì ngoài quyền nhân thân theo quy định của pháp luật thì họ còn được pháp luật quy định về quyền được bảo vệ sự toàn vẹn hình tượng biểu diễn (khoản 2 điều 745 Bộ luật Dân sự).
Nguyên Vân
Thứ Tư, 2 tháng 6, 2010
Cường Đôla: 'Tôi không mua nhà, mua xe cho Hồ Ngọc Hà'
- Chuyện tình cảm của Cường "Đôla" và Hồ Ngọc Hà được mọi người ví như quan hệ đại gia và chân dài. Là người trong cuộc, anh nói gì?
- Bản thân tôi đọc quá nhiều bài báo viết về chuyện này. Tôi quen Hà khá lâu, đã 7 năm nay. Ban đầu là bạn bè, sau đó thì yêu nhau. Nhưng thời gian yêu đương cụ thể thế nào thì hãy để Hà trả lời nếu Hà muốn. Bởi cô ấy là nghệ sĩ, là người của công chúng nên ít nhiều gặp khó khăn trong chuyện phơi bày cuộc sống. Riêng tôi là người làm kinh doanh, vốn sống khép kín.
"Mọi chuyện đã đi quá xa, vượt cả giới hạn. Tôi muốn lên tiếng để bảo vệ người phụ nữ bên cạnh mình". Ảnh: C.Đ.
- Lý do của lần trả lời phỏng vấn này?
- Thực sự từ trước đến nay, tôi không lên tiếng bất cứ điều gì về mình, dù báo chí có viết thế nào đi nữa. Nhưng thời gian qua có quá nhiều chuyện xảy ra. Nhất là bài báo gần đây đề cập đến chuyện đám cưới năm 16 tuổi của Hà. Nó đã vượt mức giới hạn có thể chịu được.
Hiện tại, tôi là người bên cạnh, thông cảm và chia sẻ với Hà nhưng thực sự chưa đủ. Hà cảm thấy buồn vì danh dự của bản thân và gia đình bị bôi nhọ, nên tôi cần phải lên tiếng. Một là để bảo vệ người phụ nữ bên cạnh mình. Hai là, tôi không muốn có thêm những điều như thế này ảnh hưởng đến đứa con của chúng tôi sắp chào đời.
Tôi tin, ai có con rồi cũng sẽ hiểu, mình luôn muốn mang lại điều tốt đẹp nhất cho con mình.
- Nếu nói Hồ Ngọc Hà dùng đứa con trong bụng gây áp lực để anh phải lên tiếng thì anh trả lời thế nào?
- Đây cũng là vấn đề tôi nghĩ rất nhiều trước cuộc phỏng vấn này. Chắc chắn, mọi người sẽ nghĩ Hà gây áp lực cho tôi. Nhưng hãy xét về phương diện giữa con người với con người, huống hồ Hà lại là người tôi yêu thì tại sao tôi lại không đứng ra nói một tiếng. Có thể, tôi cũng chẳng làm được gì nhưng ít ra, tôi nói được lòng mình, mình thấy thông cảm thế nào khi người phụ nữ của mình phải chịu nhiều cay nghiệt của cuộc đời.
- Trong bài báo về cô dâu 16 tuổi Hồ Ngọc Hà đề cập khá nhiều chi tiết tế nhị về người phụ nữ hiện bên cạnh anh. Cảm giác của anh thế nào?
- Thật sự tôi chẳng có cảm giác gì cả. Có thể nói tôi là người đã biết hết đầu đuôi ngọn ngành. Không cần phải đợi báo chí lên tiếng thì Hà cũng đã kể cho tôi nghe. Chúng tôi quen nhau thời gian dài chứ không phải mới hôm qua. Khi quyết định đến với nhau, cái tôi quan tâm là con người của Hà, cô ấy như thế nào với bản thân tôi, cuộc sống của tôi. Mỗi người có một quá khứ và hai chúng tôi rất cởi mở về chuyện này.
Hơn nữa, những chi tiết trong bài báo đối với tôi chẳng có gì mới mẻ. Có chăng là người viết đã thêm thắt vào quá nhiều trong các sự việc đó.
Cường "Đôla" yêu Hồ Ngọc Hà ở tính kiên nghị và sự quyết tâm trong cuộc sống. Ảnh: K.H.
- Bài báo đó còn nêu ý kiến của bà Loan, mẹ anh, rằng không thể nào sống chung với Hồ Ngọc Hà dưới cùng một mái nhà. Là người ở giữa, anh giải quyết thế nào?
- Tôi muốn đính chính, giữa mẹ tôi và tác giả bài báo không hề diễn ra cuộc phỏng vấn nào. Người viết bảo có quen mẹ tôi nhưng thực sự, giờ mà ông ta đứng trước mặt thì cả hai mẹ con đều không biết ông ta là ai. Chuyện có thêm thắt thế nào là ở tư cách đạo đức nghề nghiệp của người viết, tôi không đả động tới.
Còn những gì liên quan đến gia đình tôi hay gia đình Hà là chuyện riêng và tôi xin mạn phép không nói. Nhất là mẹ tôi là người đáng kính, tôi không muốn lôi bà vào chuyện này. Tôi chỉ có thể nói rằng, đến hôm nay, tôi và Hà sống rất hạnh phúc, không thiếu thốn thứ gì và đang cùng nhau xây dựng một tương lai tốt đẹp.
- Vì cảm nhận hạnh phúc nên anh sẵn sàng bỏ ra số tiền lớn để lo nhà, sắm xe cho nàng ca sĩ như lời truyền tai của nhiều người. Chuyện này thực hư thế nào?
- Tôi đến với Hà lúc cô ấy đang làm việc rất chăm chỉ và có vị trí nhất định trong nghề nghiệp. Với vị trí đó, mọi người có thể tự tính được thu nhập hằng tháng của Hà và tài sản mà Hà có. Từ đó sẽ biết được Hà có khả năng mua được nhà, xe hay không. Người ta còn bảo tôi tậu cả villa, biệt thự mười mấy triệu đô. Giờ tôi nói, sự thật là tôi không mua cho Hà cái nhà, cái xe thì liệu mọi người có tin? Mà tôi cũng không phải giải thích để làm gì.
Nếu bàn đến vấn đề tôi quen Hà được gì, Hà quen tôi được gì thì lại khác. Nhưng đến hôm nay, là người đàn ông, tôi cảm thấy mình vẫn chưa cho Hà được nhiều thứ. Ngoài tình cảm, tôi chưa giúp ích được gì cho Hà ở khía cạnh công việc.
- Ở Hồ Ngọc Hà, điểm nào thu hút anh nhất?
- Ai cũng có thể thấy, không ai bình thường mà dễ đạt được vị trí như Hà. Ưu điểm của Hà là tính kiên nghị và quyết tâm. Với tôi, cô ấy sống rất thật, biết quan tâm và hy sinh nhiều thứ cho tôi. Tôi thấy không lý do gì mình lại không yêu người phụ nữ như thế. Một điểm nữa, chúng tôi rất hợp ý trong mọi chuyện.
"Bấy lâu nay, tôi và Hà sống hạnh phúc, không thiếu thốn thứ gì". Ảnh: C.Đ.
- Những chuyện phơi bày trên mặt báo thời gian qua làm anh thay đổi suy nghĩ thế nào về Hồ Ngọc Hà?
- Mỗi ngày tôi đi làm từ 7h đến khoảng 18h thì về ăn cơm với Hà. Bây giờ cũng thế, không có gì thay đổi. Có khi tình cảm ngày càng tốt hơn.
- Anh và Hồ Ngọc Hà định khi nào sẽ hợp thức hóa tình cảm này bằng một hôn lễ?
- Tôi và Hà đã đám cưới hay chưa, hoặc làm một cái gì đó chính thức rồi thì không lẽ cũng phải nói cho mọi người biết? Tôi thấy có người cưới nhau rồi bỏ nhau, dắt tay đi đăng ký kết hôn hôm nay, hôm sau lại lôi nhau ra tòa ly dị. Giữa tôi và Hà có ràng buộc hay không thì tự chúng tôi biết. Trước mắt, mọi thứ tôi hay Hà làm là đều muốn cho em bé ra đời mạnh khỏe và có cuộc sống hạnh phúc sau này.
Nhiêu Huy thực hiện
Tác giả 'Mắt lệ cho người' mắc ung thư thời kỳ cuối
Thông tin được bà Xuân Hòa, chủ phòng trà Văn Nghệ (TP HCM) chia sẻ. Chị Hòa kể, nhận được tin từ một người bạn thân ở Mỹ, chị đã liên lạc với gia đình nhạc sĩ qua điện thoại. Vợ của Từ Công Phụng, bà Janine Ái xác nhận chồng mình đang điều trị căn bệnh ung thư mật thời kỳ cuối.
Trong nước mắt, bà Janine nói với người bạn ở Sài Gòn: "Thấy anh Phụng không được khỏe đã lâu, nhưng giờ bác sĩ mới xác nhận. Mấy hôm nay, anh ít ngủ. Nhiều đêm giật mình thức dậy, thấy anh ngồi nhìn mình và nói: 'Anh không muốn chết, anh phải sống với em'".
Chính Từ Công Phụng cũng thừa nhận ông đang bị bệnh rất nặng. "Mình bị đến thời kỳ thứ tư rồi, nặng lắm và đang xạ trị lần hai. Còn phải xạ trị 6 lần nữa. Mình muốn về khai trương phòng trà Tiếng Xưa của bạn mà sức khỏe không cho phép", nhạc sĩ nói với bà Xuân Hòa. Tuy thế, niềm tin vào sự sống vẫn còn đầy trong lòng ông. Dù giọng nói yếu ớt, Từ Công Phụng vẫn khẳng định: "Anh phải sống".
Nhạc sĩ Từ Công Phụng sinh tại Văn Lâm, Ninh Thuận, là cử nhân luật. Ông bắt đầu viết nhạc từ năm 1960, sang định cư tại Mỹ vào năm 1980. Năm 2003, mười ca khúc của Từ Công Phụng đã được cấp phép biểu diễn tại Việt Nam: Mắt lệ cho người, Trên tháng ngày đã qua, Như ngọn buồn rơi, Tình tự mùa xuân, Đêm không cùng, Giọt lệ cho ngàn sau, Mùa xuân trên đỉnh bình yên, Mùa thu mây ngàn, Lời cuối và Kiếp dã tràng.
Ngoài những tác phẩm tình ca đi sâu vào lòng người, nhạc sĩ Từ Công Phụng còn nổi tiếng là người đàn ông yêu vợ hết mực. Ông đã viết ca khúc Giữ đời cho nhau và Tạ ơn em để tặng người vợ Janine.
Nhạc sĩ về thăm Việt Nam lần đầu tiên năm 1998. 10 năm sau, ông mới trở lại với tư cách nghệ sĩ, hát cho khán giả quê nhà nghe vào tháng 5/2008. Trước lần về Việt Nam này, Từ Công Phụng cũng đã trải qua một cơn bạo bệnh phải lên bàn mổ.
K.H.
VnExpress - Thứ Tư, 2/6/2010
Thứ Ba, 1 tháng 6, 2010
Sự thật về đứa con năm 16 tuổi của Hà Hồ


Thứ Hai, 31 tháng 5, 2010
Mẹ Hữu Lộc kể về lần cuối nói chuyện với con
'Má thương con thì ráng giữ sức khỏe, chuyện bên sân khấu để con tự lo', câu nói cuối cùng của cậu con trai tử nạn khiến người mẹ già, nghệ sĩ cải lương Thanh Lệ, nhớ mãi.
Từ khi Hữu Lộc được đưa về nhà riêng để thực hiện nghi thức tang lễ, túc trực bên quan tài anh là anh trai Hữu Châu và một người chị gái cùng nhiều bạn bè, đồng nghiệp. Còn thân mẫu của nam nghệ sĩ vắng mặt. Quá đau buồn trước sự ra đi đột ngột của con, nữ nghệ sĩ Thanh Lệ không xuất hiện nhiều, vì mỗi lần nhìn thấy di ảnh con, bà lại quặn thắt lòng. Ngay cả gia đình người gây tai nạn xin gặp để tạ lỗi với bà, bà cũng từ chối.
Chiều qua (18/5), trước tấm lòng của đông đảo khách viếng thăm, người mẹ già gắng gượng ra bàn ngồi tiếp khách. Lúc rót chén trà, lúc đẩy đĩa hạt dưa mời mọi người, câu chuyện về khoảnh khắc ngắn ngủi cuối cùng của bà với con trai được kể lại. Đôi mắt héo hắt của tuổi già lại ầng ậng nước.
![]() |
| Nghệ sĩ cải lương Thanh Lệ tại đám tang con trai - nghệ sĩ hài Hữu Lộc - hôm 18/5. |
Vài ngày trước tai nạn, mẹ Hữu Lộc thấy anh có vẻ không vui. Buổi sáng, khi tiễn con đến sân khấu, bà nhìn ra sân, thấy con chuẩn bị nổ máy xe mà mắt đỏ hoe. Bà kể: "Dù biết tính nó ít nói, luôn tự lập trong công việc, tôi cũng chạy ra đứng cạnh, hỏi 'Có chuyện gì không Lộc? Sao má thấy con cứ buồn buồn vậy? Có chuyện gì nói má nghe'. Nó trả lời: 'Dạ, chuyện bên sân khấu thôi. Má thương con thì ráng giữ sức khỏe, chuyện bên sân khấu để con tự lo, má đừng lo cho con!'".
Rồi một vài lần tìm cách nói chuyện với con, Thanh Lệ biết được nỗi lo của người con trai đang giữ trọng trách làm "bầu" của một sân khấu. Sau 3 năm gầy dựng được thương hiệu và trụ vững tại địa điểm số 139 Đồng Khởi, phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM, Nụ Cười Mới phải từ giã điểm diễn lý tưởng ở khu trung tâm này để chuyển về địa điểm mới ở tận quận 10. Lý do là địa chỉ 139 Đồng Khởi nằm ở khu Eden, được mệnh danh là "đất vàng" TP HCM đang được quy hoạch. "Lộc nói điểm mới đã chuẩn bị xong, nhưng nó canh cánh nỗi lo khán giả sẽ vắng, vé không bán được", nghệ sĩ Thanh Lệ nói thêm.
![]() |
| Chị gái của đạo diễn - nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc, thay em thắp cho nghệ sĩ hài một nén hương. |
Theo lời người chứng kiến, do sức va chạm mạnh của chiếc xe đèo ba vượt đèn đỏ đâm phải, Hữu Lộc sau khi dùng thân đỡ hai con, bị văng đập đầu xuống đường. Nhưng lúc đó, anh bật dậy ngay, bình tĩnh cầm điện thoại gọi taxi chở các con vào bệnh viện rồi mới lo đến bản thân. Lúc đó, anh còn tỉnh, vẫn nói chuyện được trên đường nhập viện. Hai giờ đồng hồ tỉnh táo trước khi rơi vào cơn hôn mê kéo dài 5 ngày, anh yêu cầu mọi người: "Đừng báo cho má tôi. Đừng ai báo cho má tôi biết!". Câu nói cuối cùng của con trai sau đó được thuật lại cho nghệ sĩ Thanh Lệ.
Tại đám tang con, dường như tất cả nước mắt đã chảy ngược vào bên trong người mẹ 74 tuổi. Thỉnh thoảng, lúc đang nhắc về tính tình hiền lành của Hữu Lộc, nghệ sĩ Thanh Lệ lại ngừng lại, ngoảnh nhìn mông lung rồi chép miệng nói nhỏ như với chính mình: "Sao tôi nhớ thằng Lộc quá!".
Bên cạnh vẻ hiền hậu của một diễn viên hát nhạc truyền thống (Thanh Lệ từng là diễn viên của đoàn cải lương Thanh Minh Thanh Nga 2), nét nhẫn nại và điềm đạm toát ra từ nữ nghệ sĩ lão thành dễ khiến người đối diện thắt lòng. Không phải chỉ có sự ra đi của Hữu Lộc, trước đây, định mệnh khắc nghiệt từng bắt Thanh Lệ chứng kiến cái chết đột ngột của chồng - nghệ sĩ Hữu Thìn (anh ruột cố NSƯT Thanh Nga), và người con trai đầu, diễn viên múa Thanh Hải.
Nếu năm 1978, người em ruột của nghệ sĩ Hữu Thìn là NSƯT Thanh Nga bị kẻ xấu dùng súng sát hại ngay trước cổng nhà riêng sau khi đi biểu diễn về, thì đến năm 1980, diễn viên múa Thanh Hải, trong một lần theo đoàn hát Thanh Minh đi lưu diễn ở Hà Nội đột ngột qua đời ở tuổi 20 vì chứng xuất huyết bao tử, để lại một con thơ và người vợ trẻ. Cuối năm 1980, nghệ sĩ Hữu Thìn trong một lần chạy xe trên phố Sài Gòn, gần khúc nhà của Thanh Nga, cũng bị một chiếc xe hơi tông phải và qua đời ở tuổi 46. Nhắc lại những sự mất mát này, nghệ sĩ Thanh Lệ chỉ còn biết đổ cho sự trớ trêu của định mệnh.
"Điều an ủi tôi nhất là hai con của Hữu Lộc đều an toàn. Khi Thanh Hải, anh đầu của nó qua đời, đứa con gái của Hải được Hữu Châu nuôi nấng nên người cho đến nay. Giờ hai con của Lộc cũng sống trong tình cảm yêu thương đó", Thanh Lệ bùi ngùi.
![]() |
| Diễn viên Lý Hùng, vừa từ Trà Vinh về TP HCM, đã đến ngay đám tang để chia buồn với gia đình Hữu Lộc. |
Đám tang của diễn viên Hữu Lộc vài ngày qua đón nhận nhiều tấm lòng chia sẻ của bạn bè, đồng nghiệp trong giới nghệ sĩ. Nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc đang ở Mỹ đã nhờ chị gái đến thắp một nén hương cho Hữu Lộc. Diễn viên Hoài Linh, Tấn Beo, Phước Sang túc trực tại đám tang. Diễn viên Lê Bình, Công Ninh đều thu xếp công việc để đến chia buồn. Lý Hùng đang lưu diễn ở tỉnh Trà Vinh cũng kịp về TP HCM để dự lễ viếng.
"Nhiều năm trước, khi Hữu Lộc mới làm bầu và sân khấu của Lộc còn chưa có điểm diễn, phải diễn ké ở công viên, Lộc có mời tôi đi hát ủng hộ và lần nào tôi cũng nhận lời, hát rất sung. Lộc là một ông bầu trẻ và rất hiền", Lý Hùng bùi ngùi nói.
Sáng 20/5, linh cữu nghệ sĩ Hữu Lộc sẽ được hỏa táng tại nghĩa trang Đa Phước, TP HCM.
Bài, ảnh: Thất Sơn
Thứ Tư, 17 tháng 3, 2010
“Diễm xưa” của Trịnh Công Sơn lần đầu tiên xuất hiện
Được cho là người tình đầu tiên của cố nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn, nhân vật “bí ẩn” đã đi vào huyền thoại trong sáng tác “Diễm xưa” của chàng thi sĩ họ Trịnh, lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng.

Giáo sư Thái Kim Lan (bên phải) giới thiệu Ngô Thị Bích Diễm với mọi người
Xuất phát cho ý tưởng độc đáo này là giáo sư Thái Kim Lan, hiện đang công tác tại CHLB Đức. Qua lời mời của cô Lan, Ngô Thị Bích Diễm (Diễm) đã đồng ý về Huế gặp gỡ một buổi duy nhất với công chúng. Tuy nhiên khách được mời hạn chế qua điện thoại, chỉ những người thân quen, một thời gắn bó với Trịnh.
Cuộc gặp gỡ quá đặc biệt không được thông báo trước đã diễn ra tại trung tâm văn hóa Liễu Quán, TP Huế, tối 12/3 vừa qua.
“Sau khi Trịnh Công Sơn mất, Diễm đã trở thành một huyền thoại. Từ đó đến giờ, rất ít ai biết hình bóng cô Diễm trong tuyệt phẩm Diễm xưa là ai. Hôm nay, sự im lặng đó được phá vỡ”, Thái Kim Lan tâm sự.

“Diễm” ngày xưa đã trở về…

…và đã thu hút sự quan tâm của khách mời, bạn bè tại buổi giao lưu

Bà Diễm tâm sự những điều chưa nói đã quá lâu. Kể từ khi Trịnh Công Sơn mất, bà hoàn toàn im lặng với quá khứ
Nhà văn hóa Huế, giáo sư Bửu Ý, đã kể lại một câu chuyện tình về Sơn và Diễm. “Ngày xưa, cây cầu Phủ Cam tuy ngắn nhưng đầy duyên nợ. Trịnh Công Sơn ở căn gác tầng 2, số nhà 11/03 đường Nguyễn Trường Tộ. Hàng ngày, chàng cứ đứng lấp ló sau cây cột, lén nhìn một người đẹp. Nàng đi bộ từ bên kia sông, qua cầu Phủ Cam, dạo gót hồng dưới hàng long não, ngang qua chỗ Sơn ở là chàng cứ sướng ran cả người. Một tình yêu “hương hoa” kéo dài cho đến cuối đời chàng. Sau này, mỗi một mối tình tiếp theo của Sơn đều có hình ảnh cô gái đó. Tên cô là Diễm, người đã tạo cảm xúc cho Sơn sáng tác vô số bản tình ca bất hủ”, lời kể của giáo sư Bửu Ý.
Tao ngộ Huế sau bao nhiêu năm “ẩn dấu”, bà vẫn mặc một áo dài Huế xưa, chân đi hài. Nét mặt hiền, nhân ái và hay cười nhẹ. Độ tuổi 60 vẫn không làm mất đi nhan sắc thuở nào của “Diễm”. Sự có mặt của Diễm đã làm thỏa lòng toàn bộ mọi người có mặt trong khán phòng.

Trên nền, đầy lá và hoa…
Một chất giọng Bắc xưa nhè nhẹ cất lên, Bích Diễm đã thổ lộ cùng khán giả “Huế đối với tôi thật bình yên. Trong Huế có một tình yêu. Từ lâu tôi đã giữ im lặng. Quá nhiều kỷ niệm từ thời thơ ấu tại Huế. Dù đi xa đã lâu nhưng tôi vẫn yêu nơi đây như ngày ban đầu. Trong con người quý nhất là tình cảm. Anh Sơn đã lồng hết những cung bậc đó vào nhạc. Xin cảm ơn anh Sơn, cảm ơn Huế vì sự đón tiếp nồng hậu”. Những câu nói bị ngắt ý giữa chừng vì xúc động của bà đã làm không ít người đồng điệu rơi nước mắt.
Trên nền guitar và piano sâu lắng, nhiều người bạn đã hát tặng “Diễm xưa” những ca khúc tên tuổi của cố nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn, mà trong đó không thể thiếu ca khúc Diễm xưa.
Thứ Năm, 25 tháng 2, 2010
Bí ẩn chuyện tình Trịnh Công Sơn - Hồng Nhung
![]() Trịnh Công Sơn và cô "Bống" Hồng Nhung, phía sau là ảnh Khánh Ly. (Ảnh: Dương Minh Long). |
Bình thường, tác giả Đóa hoa vô thường là chúa sai hẹn nhưng hôm đó, mới 9h30, ông đã gọi điện hỏi nhiếp ảnh gia chuẩn bị xong đồ ăn chưa rồi đi taxi đến chờ mấy tiếng đồng hồ. 11h Hồng Nhung đến, hai người vừa gặp nhau đã bắt tay, ôm hôn quên hờn giận. Tình cảm của Trịnh Công Sơn với người con gái bé nhỏ Hà Nội từng được gói gọn trong câu hát “Ru em ngồi yên đấy, tôi đi tìm cuộc tình cho”. Vì thế, sự rời bỏ của Hồng Nhung làm Trịnh Công Sơn vô cùng đau đớn.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Thái, mẹ nuôi của Bống, người từng có công thông báo với báo giới về chuyện tình Hồng Nhung - Trịnh Công Sơn chia sẻ thêm rằng, sự chia tay này lỗi không phải ở Hồng Nhung hay Trịnh Công Sơn mà là “Hồng Nhung không thể không đi lấy chồng vào một lúc nào đó. Ngày Nhung cưới, Sơn ốm nặng không thể đi được”. Ngày ông mất, Hồng Nhung đang dở hợp đồng biểu diễn tại Australia, bay về đưa tang rồi lại gạt nước mắt mà đi. Khi ấy, Nhung đang làm dở album “Thủa Bống làm người”. Bống những muốn ra ngay album này, nhưng cha cô khuyên nên để lại đến hai năm sau. Album sử dụng những bức ảnh của Dương Minh Long chụp, bức màu vàng tượng trưng cho dương, bức đen trắng tượng trưng cho âm, nói về sự chia lìa mãi mãi của đôi tình nhân âm nhạc.
Tuy nhiên, ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh, em gái của Trịnh Công Sơn, không đồng ý với những quan điểm mà hai người bạn ông đưa ra. “Từ ngày anh Sơn mất có rất nhiều tin đồn. Ai thích nói gì thì nói nhưng tôi cho rằng, sự thật vẫn luôn là sự thật, sẽ có lúc phải được sáng tỏ. Đây không phải lần đầu tiên tôi nghe những lời phát biểu về chuyện này, nên không sốc, không ngạc nhiên. Tôi chỉ muốn những người có tâm hãy để anh tôi được yên vì sống hay chết người ta đều cần sự bình yên” - bà Trinh bày tỏ. Theo bà, nghệ sĩ thường rất mơ mộng, cảm xúc làm nên tác phẩm có thể đến từ một hình ảnh đẹp thoáng qua hay những rung động chứ không hẳn từ một tình cảm sâu đậm.
![]() Trịnh Công Sơn và em gái Trịnh Vĩnh Trinh. (Ảnh: Xã luận). |
Dù một bức màn bí ẩn nhiều tranh cãi luôn bao phủ lên mối quan hệ của Trịnh Công Sơn và Hồng Nhung, cặp nghệ sĩ này đã có rất nhiều cống hiến cho âm nhạc Việt. Nhạc sĩ quê hương Thừa Thiên đã viết ba bài hát: Bống bồng ơi, Thủa Bống làm người, Bống không là Bống là dành riêng cho cô ca sĩ ông gặp và quý mến từ những năm 90 thế kỷ 20. Trước đó, cái bóng Khánh Ly đã bao phủ quá nặng lên những tác phẩm nhạc Trịnh. Người nghe nhạc Trịnh chỉ chấp nhận cái khàn, cái thư thả, dửng dưng, nhẹ như bấc mà nặng như chì trong cách hát của giọng ca Đà Lạt mà không chịu mở lòng với bất cứ ai khác, bất cứ cách làm mới nào khác. Thế mà Hồng Nhung làm được.
Sự thành công của Bống một phần chính bởi cách ưu ái của Trịnh Công Sơn khi ông nói: “Hồng Nhung làm mới lại những ca khúc của tôi. Có người thích có người không thích. Tuy nhiên tôi thích vì đó là cách biểu hiện mới phù hợp với (...) thời hiện đại - Một sự lãng mạn mới. Nó giúp mình có được một chỗ ngồi trong hiện tại chứ không phải là kẻ nhắc tuồng từ quá khứ”. Hồng Nhung chọn cách hát dương tính trong khi nhạc Trịnh đầy tính âm, đi vào trong chứ không ra ngoài. Cái đáng kể ở đây là cả hai đã tìm cách hòa nhập vào nhau, nói như cách nói của Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Thái - Hồng Nhung chín sớm và Trịnh Công Sơn xanh muộn lại. Nhung vẫn hát dương tính nhưng biết cách đi vào đáy cảm xúc của ca từ rồi mới ra ngoài, hát đầy khắc khoải. Đó có lẽ là sự kết tinh của mối quan hệ mà Trịnh tự nhận xét là “thân quá không biết nên gọi là gì”.
Suốt 62 năm trong “cõi tạm”, cuộc đời Trịnh Công Sơn bao phủ bởi rất nhiều chuyện tình huyền hoặc, ban đầu là Diễm, là Quỳnh Hương, là Nguyệt, Bích Khê, về sau có Hoàng Lan, Michiko, có V.A, Dao Ánh, Hồng Nhung... nhưng định mệnh vẫn cứ bắt ông phải đứng trước cái ngưỡng của tình yêu. Cũng có lần Trịnh hân hoan thông báo với mọi người về đám cưới, nhưng rồi ông lại ngậm ngùi bảo thôi. Đó là sự tử tế của người đàn ông không muốn người đàn bà nào vì mình mà khổ. Người đàn bà nào yêu Trịnh cũng rất hạnh phúc bởi những giây phút thăng hoa, nhưng về khía cạnh trần tục thì bất hạnh. Ông là một tâm hồn mong manh, dễ vỡ, yêu đàn bà bằng một tình yêu mang hơi thở Phật giáo chứ không mang lại cho họ một mái ấm, một đứa con. Các giai nhân từng đi qua đời ông, người ngắn người dài nhưng không ai oán trách bởi đó đều là thứ tình yêu thần tượng chuyển thành tình yêu trai gái.
Khánh Ly không có một cuộc tình với Trịnh Công Sơn, nhưng định mệnh như đã gắn liền tên cô với tên ông. Cô yêu thương Trịnh như một người bạn, một người anh, một người thầy, và cả một người tình. Khánh Ly thường nói: “Tuy không một ca khúc nào của Trịnh Công Sơn viết riêng cho tôi, nhưng tôi vẫn có cảm tưởng hầu hết ca khúc của Trịnh Công Sơn đều được viết cho Khánh Ly”. Trong số những bức ảnh của Trịnh Công Sơn, người ta nhắc nhiều đến bức hình ba người, Khánh Ly ngồi trên lòng Trịnh Công Sơn, đứng cạnh đó là chồng cô. Có lẽ, người đàn ông đó hiểu mình có nhiệm vụ bảo tồn thứ tình đã thành vĩnh cửu trong tâm hồn vợ. Điều này vượt qua mọi thói ghen tuông tầm thường. Đó cũng là một nét tinh hoa văn hóa.
Sau gần một thập kỷ rời bỏ “cõi tạm”, ký ức về Trịnh vẫn sống mãi trong tâm tưởng gia đình, bè bạn, công chúng yêu mến âm nhạc. Đêm nhạc với những bài hát về thân phận, về “cõi tạm” của ông: Một cõi đi về, Ở trọ, Nắng thủy tinh, Nhớ mùa thu Hà nội, Quỳnh Hương… khắc hoạ lại chân dung Trịnh Công Sơn sẽ diễn ra tại Nhà hát Lớn, Hà Nội, tối 28/11. Tiếc rằng cả ba ca sĩ hát thành công nhất nhạc Trịnh đều vắng mặt. Sinh thời, Trinh Công Sơn từng viết: “Khánh Ly, một người bạn của định mệnh vĩnh viễn thương yêu nhau. Khánh Ly hát cho một thời vừa lãng mạn vừa đau thương trong chiến tranh. Hay nhất. Vĩnh Trinh, một người em ruột phải bù đắp vì không kịp thấy bố khi vừa ra đời, một người thích hát và hát hay những bài hát của anh mình. Lưỡng lự giữa đời ca hát và đời thường. Tuy nhiên cái nghiệp ca hát lại trói buộc ở chặng đời mà mọi ràng buộc khác không còn ý nghĩa nữa. Thế cũng là một điều may mắn cho đời, và cho tôi. Hồng Nhung, một người quá gần gũi không biết phải gọi là ai? Khánh Vĩnh Hồng hay Ly Trinh Nhung là điều phải có, gần như tất yếu, trong cuộc đời sáng tác của một người”. Khánh Ly ở hải ngoại, trong khi Hồng Nhung và Trịnh Vĩnh Trinh đều cho biết vì bận việc mà không thể tham gia đêm nhạc. Thay vào đó là sự góp mặt của những ca sĩ: NSƯT Đức Long, Mỹ Linh, nhóm Con Gái, Phương Anh và Ái Vân.
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từng lấy vợ năm 26 tuổi

Dường như có nhiều người tình ngang qua âm nhạc Trịnh Công Sơn. Mỗi người đàn bà đi qua cuộc đời cố nhạc sĩ tài hoa đều để lại một bài hát cho cuộc đời âm nhạc của nhạc sĩ đa sầu, đa cảm và đa tài Trịnh Công Sơn. Người tình của ông có khi là Diễm (bài hát Diễm Xưa): “Chiều nay còn mưa sao em không lại”; có khi tên là Nguyệt (bài Nguyệt Ca): Từ khi trăng là Nguyệt, đèn thắp sáng trong tôi/Từ khi em là Nguyệt cho tôi bóng mát thật là/Từ khi em thôi là Nguyệt, coi như phút đó tình cờ”. Có khi bóng hồng đó lại tên là Quỳnh (bài hát Quỳnh Hương): “Ta mang cho em một đóa Quỳnh/Quỳnh thơm hay môi em thơm”; khi thì lại tên là Tường Vi: “Một đêm bước chân về ngõ nhỏ/chợt nhớ đóa hoa Tường Vi”. Những bóng hồng ấy hiện lên trong thơ nhạc Trịnh thật đẹp, thật buồn để rồi một lần nhạc sĩ từng thốt lên một cách bồi hồi, xao xuyến đến nao lòng: “Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ/Ôi những dòng sông nhỏ, lời hẹn thề là những cơn mưa”.
Tên tuổi của cố nhạc sĩ từng một thời gian gắn liền với nữ ca sĩ có giọng hát liêu trai Khánh Ly. Những ai đã từng nghe Sơn Ca 7 hẳn sẽ không bao giờ quên và buộc phải nghĩ rằng, nếu không có một tình yêu thật nồng cháy giữa nhạc sĩ và ca sĩ thì không thể có một sự kết hợp tuyệt vời đến thế. Nhưng giữa họ có một tình yêu ngoài cuộc đời hay không thì không ai dám khẳng định. Có lần nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo hỏi Trịnh Công Sơn về điều này thì ông chỉ cười và hát “Áo xưa dù nhầu, cũng xin bạc đầu gọi mãi tên nhau”. Còn Khánh Ly thì 13 năm sau khi ra nước ngoài đã phát biểu trên một tờ báo ở Mỹ (1988) rằng: “Tôi yêu Huế bởi từ Huế tôi mới biết thế nào là tình yêu. Tôi không muốn nhắc đến những điều đã được viết quá nhiều về một nơi chốn. Tôi chỉ muốn viết về Huế của riêng tôi và như vậy cũng có nghĩa là mở ra cánh cửa của kỷ niệm, của những hân hoan đau đớn, những ước mơ không thành, những dằn vặt ám ảnh tôi suốt 13 năm qua. Mười ba năm trước đã không thành, không nói thì bây giờ lẽ ra càng không nên nói. Bởi dù có thêm 100 năm nữa “hai mái đầu xanh giờ đã bạc” cũng chẳng còn bao giờ gặp lại nhau. Nếu có chăng nữa thì cũng là kiếp sau. Nhưng “tình đã tưởng yên mà tâm còn động vọng”. Thì ra 13 năm với tôi vẫn còn là cơn mộng. Chưa thoát ra được. Không thoát ra được. Không muốn thoát ra. Còn cố gắng bao che, tự lừa dối mình cũng chỉ là một cơn mộng. Đêm sẽ qua, mộng sẽ tàn. Ta sẽ tỉnh. Thấy tóc vẫn xanh với lời dặn xưa: Qua đèo Hải Vân nhớ cột tóc, kẻo gió bay nghe em!”.
Sau này có một số ca sĩ chọn nhạc Trịnh Công Sơn cho giọng hát của mình như Hồng Nhung, Thùy Dung... Và như cố nhạc sĩ tài hoa thường nói, những giọng hát mới ấy đã làm cho âm nhạc của ông trẻ lại.

Báo giới đã tốn không ít giấy mực để bàn về cuộc đời độc thân với vô số bóng hồng đi qua đời nghệ sĩ tài danh. Có người cho ông là người lập dị, có người cho đó là sự cống hiến trọn đời cho nghệ thuật. Nhưng sự thật, có rất ít người biết được rằng Trịnh Công Sơn từng cưới vợ từ năm ông 26 tuổi. Đó là một câu chuyện lạ có thật. Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo từng hỏi thẳng Trịnh Công Sơn khi ông còn sống về chuyện này và Trịnh Công Sơn thú nhận rằng, lễ cưới của ông từng được tổ chức tại một nhà hàng sang trọng phía sau Nhà hát lớn Sài gòn cuối năm 1964. Cô dâu chính là người đẹp Thanh Thúy. Thanh Thúy là một vũ nữ gốc Hoa đẹp nổi tiếng thời bấy giờ, người ta thường gọi cô là Thanh Thúy Tàu hoặc Hoa Cưng. Cô làm vũ nữ ở nhà hàng Catinat nơi Trịnh Công Sơn thường lui tới và tình yêu đã nảy nở giữa hai người. Đám cưới diễn ra rất đơn giản, ngoài cô dâu, chú rể chỉ có hai người bạn thân thiết của ông là họa sĩ Trịnh Cung và họa sĩ Đinh Cường.
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường cũng từng kể lại với nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo rằng, trong một cuộc trò chuyện với Trịnh Cung về những người yêu “toàn nói giọng bắc” của Trịnh Công Sơn, anh mới biết chuyện này. Hai người liền đến Quán Trịnh tìm Sơn để hồi ức về lễ cưới kỳ lạ đó. Đấy là một buổi tối đẹp trời, tiệc cưới được bày trên một cái bàn ngoài ở ngoài sân cỏ. Trên bàn thắp nến. Người đẹp Thanh Thúy mặc áo đầm trắng nhảy tung tăng trên thềm. Trịnh Công Sơn rất vui, nói với Trịnh Cung và Đinh Cường: “Nhí nhảnh như một con chim”. Tiệc đến nửa chừng thì nến tắt. Hai người bạn nhắm mắt lại để Trịnh Công Sơn đeo nhẫn cho cô dâu. Đó là chiếc nhẫn mà Trịnh Cung và Đinh Cường góp tiền mua chung để mừng lễ cưới của bạn. “Một giọt nước nóng bỏng rơi xuống lưng bàn tay làm Sơn suýt co tay lại. Đấy chính là giọt lệ của Thanh Thúy”, Trịnh Công Sơn hồi tưởng lại với bạn và anh nói rằng: “Sơn không bao giờ quên giọt nước mắt hạnh phúc của người đẹp rơi xuống đám cưới của đời mình”. Đêm hôm đó, Trịnh Cung và Đinh Cường đưa cô dâu, chú rể về phòng tân hôn là phòng riêng của Thanh Thúy. Đến cửa phòng thì hai anh quay về. Nhưng đi được một quãng khá xa thì họ chợt nghe tiếng giầy lóc cóc đuổi theo sau lưng. Hai người ngoảnh lại nhìn, hóa ra người đuổi theo chính là chú rể Trịnh Công Sơn! Sơn vừa thở hổn hển vừa thanh minh: “Bỗng dưng ở lại một mình với một người đàn bà trước mặt, mình hoảng quá, không biết làm gì, đành bỏ chạy cho khỏe!”. Năm ấy Trịnh Công Sơn bước vào tuổi 26.

Lã Xưa
(Ghi theo lời kể của Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo)




